Nasze działania
Skonfrontowaliśmy się z Radosławem Martyniakiem ze spółki Fenix
W dniu 16 maja pod siedzibą spółki Fenix Komitet Obrony Praw Lokatorów zorganizował protest. Domagaliśmy się oddania w ręce miasta kamienic, które zostały objęte decyzjami Komisji Weryfikacyjnej. Na rozmowę zaprosił nas Radosław Martyniak, prezes spółek Fenix i Jowisz.
Poniżej prezentujemy zapis audio tej rozmowy.
Rozmowa z Radosławem Martyniakiem
Skomentuj Skonfrontowaliśmy się z Radosławem Martyniakiem ze spółki Fenix
List otwarty do amerykańskich senatorów w sprawie reprywatyzacji
Przedstawiciele stowarzyszenia Komitet Obrony Praw Lokatorów, Wolne Miasto Warszawa i Komisji Weryfikacyjnej wystosowali wspólne zaproszenie do amerykańskich senatorów. Zaprosili ich do odwiedzenia Warszawy i osobistego zapoznania się ze skutkami nieuregulowanej reprywatyzacji. To odpowiedź na wysłany w zeszłym tygodniu list 59 senatorów do premiera Mateusza Morawieckiego w sprawie ustawy reprywatyzacyjnej.
Konferencja prasowa w tej sprawie odbyła się w środę 4 kwietnia w Sejmie.
“Cieszymy się, że ustawa reprywatyzacyjna wzbudza emocje i dyskusję. Warto, żeby przedstawiciele amerykańskiego senatu poznali jednak drugą stronę reprywatyzacji, która stała się pożywką dla działalność mafii i źródłem tysięcy ludzkich dramatów.” – stwierdził Jakub Żaczek z Komitetu Obrony Lokatorów.
“Reprywatyzacja wymaga systemowej odpowiedzi. Brak ustawy reprywatyzacyjnej umożliwia działalność mafii reprywatyzacyjnej i oszustwa na setki milionów złotych. Przez lata byli okradani prawdziwi spadkobiercy oraz mieszkańcy Warszawy. Na tej niejasnej sytuacji prawnej często wygrywają przestępcy. Prawowici spadkobiercy byli pomijani przy zwrotach nieruchomości przy ulicy Skaryszewska 11, Twarda 8 i Poznańska 14 (w tym obywatele Izraela i USA).“ – powiedział Adam Zieliński członek komisji ds. reprywatyzacji nieruchomości warszawskich.
Świadomość istnienia mafii reprywatyzacyjnej i wieloletniej zapaści państwa nie mieści się w wyobraźni zachodnich parlamentarzystów. Przecież to wydaje się niemożliwe, żeby w centrum europejskiej stolicy porwano i spalono żywcem działaczkę lokatorską, a potem policja tuszowała sprawę. A jednak miało to miejsce. Majątek wart miliardy złotych został przejęty przez grupy przestępcze często z międzynarodowymi powiązaniami.
“Projekt ustawy Patryka Jakiego to dobry początek. Zwroty w naturze kamienic z lokatorami muszą się skończyć.” – powiedział Jakub Żaczek. “Zgadzamy się jednak, że rekompensaty muszą uwzględniać spadkobierców, którzy nie mieli polskiego obywatelstwa w 1945 roku. Polska wypłaciła już ogromne odszkodowania Amerykanom w 1960 roku i również przekazała mienie nieznanej wartości po 1989 roku. Ta sprawa wymaga głębokiego namysłu, dlatego tak ważne jest, żeby amerykańscy parlamentarzyści zobaczyli sytuacje na miejscu na żywo” – dodał Jan Śpiewak, przewodniczący stowarzyszenia Wolne Miasto Warszawa.
Poniżej przedstawiamy przetłumaczoną treść listu wystosowanego do amerykańskich senatorów.
2 komentarzy List otwarty do amerykańskich senatorów w sprawie reprywatyzacji
Komitet krytycznie o dopłatach do drogiego najmu
W dniu 26 marca, Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju przesłało nam do zaopiniowania projekt Ustawy o pomocy państwa w ponoszeniu wydatków mieszkaniowych w pierwszych latach najmu mieszkania w ramach konsultacji publicznych. Komitet Obrony Praw Lokatorów publikuje poniżej swoje stanowisko na temat tego projektu.
Ustawa zakłada system dopłat do czynszów w mieszkaniach wchodzących w skład programu Mieszkanie Plus, w TBS-ach i w zrewitalizowanych mieszkaniach znajdujących się w Specjalnych Strefach Rewitalizacyjnych.
Naszym zdaniem, założenia programu dopłat są sprzeczne z deklarowanymi intencjami Narodowego Programu Mieszkaniowego. Ma on z założenia być kierowany do osób, które zarabiają zbyt dużo, aby kwalifikować się do najmu mieszkań komunalnych. Jednak kryteria dopłat są ustalone na niskim poziomie – akurat odpowiednim dla tych, którzy kwalifikują się do najmu komunalnego w największych miastach.
Dopłaty są częścią nowej koncepcji Narodowego Programu Mieszkaniowego zakładającego, że czynsze będą “rynkowe”. W Warszawie czynsze i opłaty miały wynosić ok. 30 zł. za metr. Teraz okazuje się, że będą jeszcze wyższe. W tej sytuacji rząd wpadł na pomysł wprowadzenia dopłat, które najprawdopodobniej pozostaną poza zasięgiem większości najemców.
Osoby o niskich dochodach – to znaczy z dochodem, który by ich kwalifikował do najmu mieszkań komunalnych – otrzymają dopłaty w okresie nie dłuższym, niż 9 lat. Co 3 lata dopłata będzie ulegała obniżeniu. Po 3 latach dopłata będzie równowartością 2/3 pierwotnej kwoty, a po kolejnych 3 latach będzie wynosić tylko 1/3 pierwotnej kwoty. Wysokość możliwych dopłat jest uzależniona od poziomu stawki odtworzeniowej, więc będzie ona różna w każdej gminie.
Wygląda na to, że rząd stara się zachęcić niezamożnych lokatorów do zawierania drogich umowy najmu instytucjonalnego, które nie chronią lokatorów przed eksmisją i które będą generować zyski dla inwestorów. Niestety może to spowodować, że do drogich mieszkań trafią lokatorzy którzy powinni raczej mieszkać w zasobach komunalnych. Musimy dać im możliwość ubieganie się o pomoc, jeśli okaże się, że nie stać ich na utrzymanie się w zasobach objętych najmem instytucjonalnym.
Aby zaradzić sytuacji, proponujemy wprowadzenie następujących zmian:
- Dopłaty do czynszu w stałej wysokości i na czas nieokreślony dla emerytów i lokatorów wrażliwych,
- Prawo do ubiegania się o lokal komunalny lub socjalny dla osób, które mają niskie dochody i nie są w stanie płacić wysokich czynszów bez otrzymywania stałych dopłat,
- Umożliwienie osobom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej ubieganie się o lokal socjalny lub pomieszczenie tymczasowe w razie eksmisji z mieszkania objętego najmem instytucjonalnym.
Pełne stanowisko Komitetu w pliku poniżej:
Udostępniamy też tekst konsultowanego projektu Ustawy:
Wileńska 7 walczy ze zwrotem
Lokatorzy kamienicy położonej przy ul. Wileńskiej 7 starają się zapobiec przekazaniu kamienicy w prywatne ręce. Z pomocą Komitetu Obrony Praw Lokatorów przygotowali wniosek do Komisji Weryfikacyjnej. Wniosek będzie mógł zostać rozpatrzony dzięki nowelizacji Ustawy o Komisji Weryfikacyjnej.
Po interwencji jest poprawa
W zeszłym tygodniu sfilmowaliśmy sytuację w kamienicy przy ul. Ziemowita. W kamienicy trwał remont, a sytuacja była niebezpieczna dla lokatorów. Dzień po publikacji filmu właściciel budynku podjął działania, aby zabezpieczyć prace remontowe i pytał, co może zrobić, aby poprawić sytuację lokatorów. Możemy potwierdzić, że sytuacja nieco się poprawiła. Cieszymy się, że właściciel zrozumiał, że nie wolno zostawić lokatorów w takiej sytuacji i podjął konkretne kroki.
Lokatorzy jednak nadal czekają na przydział nowego mieszkania od Gminy.
Sytuacja lokatorów reprywatyzowanych kamienic często jest dramatyczna, ponieważ po przekazaniu budynku w prywatne ręce Gmina nie jest w stanie zapewnić nowych lokali. Od lat nie buduje się wystarczającej liczby nowych mieszkań i nikt nie bierze odpowiedzialności za powstałą sytuację. Tysiące lokatorów mieszkają w trudnych warunkach, nie mając dość pieniędzy na opłatę podwyższonych czynszów. Często dochodzi do uciążliwych remontów lub nękania lokatorów. Kamienica na Ziemowita jest jedną z nielicznych, gdzie właściciel w końcu zdecydował się rozwiązać niektóre z problemów.
Nowe zasady czynszowe po nowelizacji Ustawy o Ochronie Praw Lokatorów
Przedstawiamy nowe zasady dotyczące podwyżek czynszów. Nowe zasady dotyczą tylko nowych umów – umów, które zostaną zawarte po wejściu w życie Ustawy, czyli po upływie 12 miesięcy od jej ogłoszenia. Ale uwaga! W niektórych okolicznościach może to też dotyczyć wieloletnich lokatorów.
Nowe umowy mogą być z nimi zawierane w różnych okolicznościach. Może tak się stać po rewitalizacji, gdy remont trwał dłużej niż rok i nowe umowy będą proponowane w nowym lokalu zamiennym lub w zrewitalizowanej kamienicy. Może tak się też stać (choć to niezgodne z przepisami) w przypadku dziedziczenia prawa do najmu po zmarłych najbliższych członkach rodziny. Jeśli ktoś stracił umowę najmu w wyniku zadłużenia i po spłacie zaległości odzyskuje umowę najmu, też oczywiście będzie to umowa na nowych warunkach. Naszym zdaniem w tych przypadkach nie ma powodu by umowa była zawierana na nowych zasadach, gdyż narusza to prawa nabyte lokatorów. Niemniej jednak (znając praktykę funkcjonowania urzędów) ten problem będzie z pewnością występować.
Gminy będą sprawdzać dochody, ale nie częściej niż co 2,5 roku. Propozycja, aby ujednolicić okres sprawdzania została zignorowana co oznacza, że jedna Gmina może dokonywać weryfikacji co 2,5 roku, inna co 10 lat (choć podejrzewamy, że niewiele Gmin będzie tak postępować). Ponieważ Gminy muszą podjąć stosowne uchwały i zorganizować proces weryfikacji w praktyce weryfikacja nastąpi dopiero za kilka lat.
Tym niemniej warto podać informacje już teraz, szczególnie biorąc pod uwagę niski poziom informacji podawanych na ten temat w mediach.
Każda Gmina ustala swoje kryterium dochodowe kwalifikujące mieszkańców do zawarcia umowy najmu. Nie ma więc możliwości stworzenia jednej, obejmującej cały kraj, symulacji podwyżek czynszu. Warto zaznaczyć, że symulacja wzrostu czynszu jest tylko wzorem. W dniu weryfikacji dochodu najprawdopodobniej będą już obowiązywać inne kryteria i inne wskaźniki maksymalnej wysokości czynszu. Skorzystamy z przykładu Warszawy, w oparciu o obecnie obowiązujące kryteria i wskaźniki.
Różne symulacje zostały przedstawione w komisjach sejmowych komisjach i różnych spotkaniach z udziałem władz samorządowych. Wykorzystamy tu symulację warszawskiego Biura Polityki Lokalowej, przedstawioną nam na spotkaniu, które odbyło się w dniu 6 marca b.r.. Ta symulacja jest najlepsza z dotąd nam przedstawionych, choć nie uwzględnia nowych kryteriów dochodowych obowiązujących od 1 marca (od tego dnia najniższa emerytura wzrosła bowiem o 29,80 zł, a kryterium dochodowe ustala się jako procent najniższej emerytury). Mimo to symulacja daje dobry przykład tego, czego możemy się spodziewać.
Poziom 8% stawki odtworzeniowej w Warszawie w skali roku obecnie wynosi 37,78 zł. Ta stawka zmienia się przez cały czas, ale używając jej jako przykładu, możemy ustalić jaki byłby maksymalny czynsz w mieszkaniach komunalnych przy użyciu dzisiejszych stawek.
W 30-metrowym mieszkaniu: 1133,40 zł
W 40-metrowym mieszkaniu: 1511,20 zł
W 50-metrowym mieszkaniu: 1889 zł
W 60-metrowym mieszkaniu: 2266.80 zł
Biuro Polityki Lokalowej używa w swojej symulacji przykładu 40-metrowego mieszkania.
Po naszej interwencji w Sejmie, rząd starał się „złagodzić” przepisy dotyczące konfiskacyjnej podwyżki czynszu stworzył nową formulę – ale zmiana dotyczy tylko gospodarstw jednoosobowych. Naszym zdaniem, sytuacja tych gospodarstw jest trochę uprzywilejowana. W najgorszej sytuacji znajdują się 2-osobowe gospodarstwa domowe.
Algorytm wygląda tak:
Nie napisano czy chodzi tu o dochody brutto, netto czy ubruttowione. Użyjemy tu przykładowo kwot brutto i netto, gdyż to będzie bardziej zrozumiałe dla czytelników.
Więc, przykładowo:
D = 6000 zł brutto (netto 4313,43 zł ) ÷ 2 = 3000 zł brutto na osobę (2151,70 zł netto)
Nowy czynsz = stary czynsz + suma nadwyżki.
W przypadku Warszawy maksymalny dochód od osoby w gospodarstwach wieloosobowych to 1983,14 zł brutto (1448,30 zł netto i 1600 zł ubruttowione). Maksymalny dochód na 2 osoby to 3966,28 zł brutto.
Różne sposoby liczenia (brutto,netto,ubruttowione) dają inne rezultaty i naszym zdaniem taka informacja powinna być bardziej przejrzysta dla lokatorów, bo często składając wnioski nie wiedzą jak liczyć swoje dochody.
Więc podajemy przykładowo kalkulację BPL-u, bo tak będzie najprościej:
Przy 40-metrowym mieszkaniu, maksymalny czynsz powinien wynosić 1511,21 zł
Dla 1 osoby:
| DOCHÓD NETTO | DOCHÓD BRUTTO | NOWY CZYNSZ | CENA ZA METR |
| 4070 | 2901,92 | 929,56 | 23,23 |
| 4500 | 3201,58 | 1238,77 | 30,91 |
| 4878,88 | 3466,09 | 1511,21 | 37,78 |
Przy wyższych dochodach czynsze ustalają się na poziomie 37,78 zł, niezależne od tego, czy lokatorzy złożą wnioski czy nie.
Warto powiedzieć, że nawet przy bardziej korzystnym dla jednoosobowego gospodarstwa algorytmie, czynsz pochłania ponad 43,5% dochodu netto, czyli dochodu, który rzeczywiście pozostaje na opłacenie rachunków.
Wyliczenie dla 2-osobowego gospodarstwa:
| DOCHÓD BRUTTO | DOCHÓD NETTO | NOWY CZYNSZ | CENA ZA METR |
| 6000 | 4314,43 | 1173,05 | 29,33 |
| 6783,78 | 4858,89 | 1511,21 | 37,78 |
Coś magicznego dzieje się, jeśli dodamy dziecko.
Rodzic + dziecko niepełnoletnie
| DOCHÓD BRUTTO | DOCHÓD NETTO | NOWY CZYNSZ | CENA ZA METR |
| 6000 | 4247,43 | 628,68 | 25,70 |
| 8045,5 | 5672,64 | 1511,21 | 37,78 |
Rodzic + 2 dzieci
| DOCHÓD BRUTTO | DOCHÓD NETTO | NOWY CZYNSZ | CENA ZA METR |
| 12003,8 | 8430,85 | 1511,21 | 37,78 |
Gospodarstwo wieloosobowe (np. 2 osoby dorosłe + dziecko)
| DOCHÓD BRUTTO | DOCHÓD NETTO | NOWY CZYNSZ | CENA ZA METR |
| 10155 | 7275,1 | 1505,27 | 37,63 |
Komitet Obrony Praw Lokatorów rozumie niektóre z argumentów o zasadności podwyższenia czynszu dla osób w naprawdę lepszej w porównaniu do innych lokatorów sytuacji finansowej, ale algorytm uderza najmocniej w osoby zarabiające nieco ponad pensję minimalną i wprowadza stawki wyższe, niż w TBS-ach lub w zasobach Mieszkanie +. Rozumiemy to jako próbę zmuszenia trochę lepiej zarabiających mieszkańców do przeniesienia się do Mieszkania Plus i TBS-ów.
Nawet gdybyśmy uważali to za zasadne, nie ma żadnych gwarancji, że w tych zasobach będą dostępne miejsca. Czy rząd pokryje różnicę czynszu osób czekających na mieszkania w innych zasobach?
Oprócz tego warto zaznaczyć, że już wiadomo, że nie będzie żadnych gwarancji regulowanych czynszów w zasobach Mieszkanie Plus. Będą tam obowiązywać komercyjne czynsze i brak ochrony przed eksmisją. Mieszkanie Plus okazało się pustą obietnicą. Zamiast mieć gwarantowane czynsze niekomercyjne, jedyne co otrzymujemy to mechanizm przekazywania działek należących do państwa deweloperom za darmo.
Biorąc pod uwagę wszystko powyższe Komitet zamierza podjąć działania mające na celu:
- usunięcie algorytmu podwyżek zawartego w ustawie
- przeciwdziałanie przekazywaniu działek Skarbu Państwa deweloperom czy funduszom inwestycyjnym jeśli nie będą przeznaczone na tanie budownictwo
- propagowaniu idei budownictwa komunalnego w Warszawie, a nie tylko na peryferiach
Oczywiście nie wiemy ile uda się zmienić, ale będziemy liczyć na Twoje wsparcie.
2 komentarzy Nowe zasady czynszowe po nowelizacji Ustawy o Ochronie Praw Lokatorów
Zmiany w Ustawie o ochronie praw lokatorów – informator (część 1)
Trwają prace nad Ustawą o zmianie ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych, ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Ustawa została w dniu 5 marca przegłosowana przez komisję w Senacie i prawdopodobnie zostanie ostatecznie przyjęta przez Parlament.
Ponieważ „Gazeta Wyborcza” opublikowała wczoraj „Informator” bez podania niektórych ważnych szczegółów i z komentarzami z którymi nie możemy się się zgodzić, przedstawiamy krótkie streszczenie naszym zdaniem najważniejszych dla lokatorów zmian. Dziś publikujemy pierwszą część.
1. Podwyżka limitu czynszu w zasobach gminy i w publicznym zasobie mieszkaniowym
Obecnie obowiązuje górny limit czynszu w wysokości 3% stawki odtworzeniowej, który jest rzadko stosowany. Każda gmina ustala poziom czynszów, ale są one zazwyczaj niższe niż 3% i stawka rynkowa. Jeśli średni miesięczny dochód najemcy jest wyższy niż kryterium dochodowe określone w uchwale rady gminy, czynsz zostaje podwyższony. W Ustawie wprowadza się taki zapis: „Podwyższony czynsz nie może być wyższy od czynszu jaki właściciel mógłby otrzymać, gdyby lokal nie wchodził do mieszkaniowego zasobu gminy”. Ustalono także limit 8% stawki odtworzeniowej. W obecnej chwili w Warszawie ten wskaźnik wynosi ok. 38 zł za metr.
Komentarz: Komitet Obrony Praw Lokatorów był obecny na Komisjach Sejmowych i Senackich i ostro krytykował zarówno proponowany algorytm, tak jak i górny limit stawki czynszowej. Niestety naszych uwag nie uwzględniono. Decyzja ta, mocno wspierana przez Ministra Infrastruktury Kazimierza Smolińskiego (z poparciem wszystkich opcji politycznych) oznacza, że poziom czynszów w mieszkalnictwie komunalnym może przekroczyć poziom czynszów w TBS-ach (obecnie w Warszawie to ok. 20 zł za metr) i Mieszkania Plus (w Warszawie ma to być ok. 30 zł za metr).
Wczoraj w Senacie zwróciliśmy uwagę na rażącą dysproporcję pomiędzy kryterium dochodowym dla TBS-ów (obecnie w Warszawie to ponad 7 tys. zł dochodu na osobę), a kryterium obowiązującym przy kwalifikacji do zamieszkania w mieszkaniach komunalnych. (W Mieszkaniu Plus nie ma żadnego górnego limitu.) To w praktyce oznacza, że osoba zarabiająca np. 5 tys. w TBS-ach zapłaci 20 zł za metr, a osoba, która poprawi swój stan materialny i zacznie zarabiać 5 tys. w zasobie komunalnym zapłaci 38 zł. A nie ma żadnej gwarancji, że dla takich osób będą dostępne miejsca w TBS-ach.
2. Sposób naliczania podwyżek czynszu i częstotliwość sprawdzania
Ustawa zakłada, że weryfikuje się dochód nie częściej niż co 2,5 roku. Kto przekracza kryterium dochodowe będzie mieć podwyższony czynsz zgodnie z algorytmem zdefiniowanym w Ustawie.
Komentarz: Ponieważ algorytm jest skomplikowany, musimy go przedstawić w odrębnym tekście. Jest on bardzo niekorzystny dla lokatorów z niskimi dochodami – czyli np., zarabiających pomiędzy minimalną a średnią pensją. Ten sposób podwyższenia czynszu będzie dotyczyć tylko nowych umów i nie od razu. Proponowana poprawka do projektu, zakładająca ujednolicenie częstotliwości sprawdzania dochodów została zignorowana. To oznacza w praktyce, że jedna gmina może sprawdzać co 5 lat, a inna co 2,5.
Według kalkulacji Komitetu jak i Biura Polityki Lokalowej m.st. Warszawy, czynsz może zostać znacznie podwyższony i przekraczać czynsze w TBS-ach i zasobach Mieszkanie Plus.
3. Eksmisja z powodu nieopłacenia mediów
W Ustawie dodano możliwość wypowiedzenia umowy najmu, jeżeli najemca jest w zwłoce z zapłatą opłat niezależnych od właściciela a pobieranych przez właściciela tylko w przypadku gdy najemca nie ma umowy bezpośrednio z dostawcą mediów.
W najbliższych dniach, opublikujemy więcej informacji o podwyżkach oraz innych zmianach w Ustawie.
Skomentuj Zmiany w Ustawie o ochronie praw lokatorów - informator (część 1)
Nadzieja dla lokatorów rewitalizowanych kamienic
Podczas naszej dzisiejszej wizyty w Biurze Polityki Lokalowej wicedyrektor zapewnił nas, że ci lokatorzy kamienicy przy ul. Siedleckiej 25, którzy chcą do niej wrócić po wykonaniu remontu i których lokale nie uległy znaczącemu przekształceniu będą mieć zagwarantowane prawo powrotu. Mieszkańcy mają otrzymać od władz list potwierdzający to przysługujące im prawo. Cieszymy się, że Biuro wykazało zrozumienie w tej bardzo trudnej dla lokatorów sprawie. Czekamy teraz, aż otrzymają oficjalne pismo.
Lokatorzy tej kamienicy byli bardzo zdenerwowani zachowaniem urzędników Zakładu Gospodarowania Nieruchomościami. Niektórzy mieli usłyszeć z ust pracowników ZGN, że powroty nie będą możliwe. Inni byli pod presją ZGN aby przyjąć niechciane lokale. Dawano im do zrozumienia, że w razie odmowy wylądują na bruku. Zwróciliśmy na to uwagę Burzmistrza Pragi Północ i dyrekcji Biura Polityki Lokalowej. Cieszymy się, że chęć lokatorów pozostania w dzielnicy spotkała się ze zrozumieniem.
Komitet Obrony Praw Lokatorów uważa, że proces rewitalizacji powinien być bardziej przyjazny dla lokatorów, szczególnie jeśli chodzi o politykę informacyjną i sposób prowadzenia korespondencji z mieszkańcami. Przedstawicielka Komitetu zwrociła wczoraj na to uwagę Burmistrzowi i zasugerowała, że przekazywanie lokatorom jasnych informacji, że będą mogli powrócić do swoich domów, jeśli będzie istniała taka techniczna możliwość i wyrażą taką chęć, nie jest aż tak uciążliwe, a może oszczędzić im stresu i niepewności.
Mamy szczerą nadzieję, że sytuacja poprawi się w przyszłości i że lokatorzy będą mogli wreszcie spać spokojnie.
KOPL uczestniczył w podkomisji sejmowej dot. ochrony lokatorów
Komitet Obrony Praw Lokatorów negatywnie ocenia kierunek zmian zmierzających do komercjalizacji Mieszkalnictwa Społecznego i niektóre zapisy nowelizacji Ustawy o Ochronie Praw Lokatorów.
W dniu 1 lutego b.r., przedstawicielka Komitetu Obrony Praw Lokatorów wzięła udział w posiedzeniu podkomisji sejmowej zajmującej się projektem Ustawy o zmianie Ustawy o finansowanym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych, Ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Wcześniej KOPL wysłał uwagi do pierwszej wersji Ustawy (co skutkowało zmianami, które opisaliśmy tu). Wysłaliśmy też zaktualizowane stanowisko dotyczące punktów, które nadal wymagają zmiany:
Warto przy okazji wyjaśnić, że niektóre media pomyliły informacje o naszych uwagach z wiadomością o przyjęciu drobnej nowelizacji Ustawy o ochronie praw lokatorów, która przedłuża obowiązek zapewnienia lokalu zamiennego przez Gminy do 2019 roku. Wbrew temu, co piszą media, to nie jest żadna „duża zmiana” bo taki obowiązek był od lat. Obowiązek ten miał zniknąć już kilka lat temu, ale dzięki interwencji Marka Borowskiego, przedłużono go do końca 2017 r. Teraz dzięki interwencji Pawła Lisieckiego przedłużono termin kolejny raz. Krytykowany przez Komitet projekt jest zupełnie odrębnym aktem prawnym.
Uważamy, że wszystkie opcje polityczne starają się doprowadzić do znaczącej redukcji zasobu komunalnego i zaproponować zamiast tego inne rodzaje mieszkalnictwa, które będą bardziej dochodowe i będą oferować lokatorom mniejszą ochronę, tak jak Mieszkanie Plus. Zmiany będą przede wszystkim uderzać w pracujących biednych – czyli rodziny zarabiające w przedziale 80 – 150 procent minimalnego wynagrodzenia. W nieco lepszej sytuacji będą te rodziny, które zarabiają trochę więcej, gdyż będzie ich stać na wyższy czynsz proponowany w Mieszkaniu Plus oraz ci, którzy mogą się cieszyć bardziej stabilną pracą.
Po dokonaniu analizy projektu, Komitet wybrał kilka punktów, które uważa za bardzo niekorzystne. Najgorszy naszym zdaniem jest punkt, który pozwala Gminom konfiskować na poczet czynszu cały dochód rodzin, który przekracza kryterium dochodowe. Jest to sprzeczne z limitem czynszu w wysokości 3% stawki odtworzeniowej w zasobach Gminy i jest nieracjonalne. Po raz kolejny zwrócimy się do Ministerstwa oraz do posłów i Senatorów o odrzucenie takiego zapisu.
Założenie, że Gminy mogą wypowiadać wysokość czynszu, kiedy lokator przekracza kryterium o jeden grosz jest bardzo niesprawiedliwe i chcemy doprowadzić do jego uchylenia. Zdajemy sobie sprawę, że wszystkie opcje polityczne chcą regularnego sprawdzania dochodów, rzekomo po to, aby nie wynajmować zasobów komunalnych „bogatym”. Ale według obowiązujących kryteriów „bogata” może być już osoba, która zarabia tylko 80% najniższej pensji krajowej. Weryfikacja dochodów będzie uderzyć głównie w osoby, które nawet nie zarabiają minimalnej pensji. Dlatego proponujemy, aby nie było żadnych skutków dla osób zarabiających pensję minimalną jeśli przekraczają kryterium dochodowe. Chcemy, aby możliwości podnoszenia czynszu były bardziej ograniczone tak, aby nie uderzać w osoby zarabiające niewiele.
Chcemy doprowadzić do odwrócenia tendencji komercjalizacyjnych, których bardzo negatywnie wpływają na sytuację ludzi pracujących, których nie możemy uważać w żadnym przypadku za „bogatych”. Potępiamy używanie takiego języka w mediach masowego przekazu i apelujemy do rządu oraz do wszystkich posłów i partii, aby zmienili swoje podejście do tego problemu.
1 komentarz na temat KOPL uczestniczył w podkomisji sejmowej dot. ochrony lokatorów
Projekt nowelizacji Ustawy mocno uderza w pracujących lokatorów
Niektóre tytuły prasowe ogłaszają, że „bogaci będą płacić więcej”. Chodzi o nowelizację Ustawy o ochronie praw lokatorów. Według projektu, który w czwartek 25 stycznia b.r. miał swoje pierwsze czytanie w Sejmie, osoby które przekraczają kryterium dochodowe będą musiały płacić wyższy czynsz. Propozycja sprowadza się do konfiskaty części dochodu przekraczającej kryterium dochodowe. Wbrew temu, co sugerują tytuły prasowe, uderzy to przede wszystkim w pracujących biednych.
Komitet Obrony Praw Lokatorów od wielu lat walczy z niekorzystnymi propozycjami zmian w Ustawie o ochronie praw lokatorów. Lista niekorzystnych dla lokatorów projektów obejmowała projekt Ministerstwa Infrastruktury z kwietnia 2011 r., projekt Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej maja 2012 r., projekt Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa z listopada 2016 r.
Projekty wprowadzały znaczące ograniczenia bezpieczeństwa mieszkaniowego najemców zasobów komunalnych i zmierzały do większej dowolności w orzeczeniach o eksmisji bez prawa do lokalu socjalnego (czyli eksmisji na bruk). M.in. dzięki naszym protestom, wyżej wymienione projekty zostały porzucone i nie weszły w życie. Jednak wiele z zawartych w nich pomysłów powracało w nowych projektach. Jest tak także w przypadku nowego projektu nowelizacji o zmianie ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych, ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz niektórych innych ustaw z dnia 6 grudnia 2017 r.
Najnowszy projekt nowelizacji miał właśnie swoje pierwsze czytanie w Sejmie w czwartek 25 stycznia. Pierwsza wersja tej nowelizacji została poddana pod konsultacje społeczne w lutym 2017 r. Komitet Obrony Praw Lokatorów przeprowadził wtedy krytykę tego projektu zarzucając mu m.in.:
- Wprowadzenie lokatorskich „umów śmieciowych”, krótkookresowych umów nie dających żadnego poczucia pewności i stałego miejsca zamieszkania,
- Nieprzemyślane propozycje podwyższenia czynszu o całą kwotę dochodu przekraczającą kryterium dochodowe, sprowadzające się do konfiskaty zwiększonego dochodu,
- Zwiększenie stanu niepewności przez wymuszenie rotacji zasobów, bez liczenia się z potrzebami lokatorów, ich realnymi możliwościami zaspokojenia swoich potrzeb mieszkaniowych i centrum życiowego, wokół którego toczy się ich życie rodzinne i zawodowe,
- Brak realnego rozwiązania dla biednych pracujących, których nie stać na komercyjne formy najmu, ale którzy osiągają zbyt wysoki dochód, by kwalifikować się do pomocy mieszkaniowej,
- Pryncypialnie błędne założenie, że zasób mieszkaniowy ma przynosić zysk, a nie stanowić formę pomocy dla mieszkańców Gminy, gwarantowaną przez Konstytucję.
Tekst naszego stanowiska można przeczytać tu.
W raporcie z konsultacji do projektu ustawy, Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa formalnie odrzuciło większość uwag organizacji społecznych. Jedną z niewielu uwzględnionych uwag był nasz sprzeciw wobec ograniczania zapisów Art. 691 Kodeksu Cywilnego dotyczących wstępowania w najem osób najbliższych po śmierci głównego najemcy lokalu. Napisaliśmy w naszych uwagach:
“Wprowadzenie zapisu, że osobom pozostającym po śmierci głównego najemcy może być proponowany inny lokal wprowadza element niepewności i dodatkowego stresu dla lokatorów, którzy mogli zamieszkiwać dany lokal przez całe życie i utracili osobę bliską.”
W nowej wersji projektu, która została odczytana w Sejmie, skreślono pierwotny zapis, który brzmiał:
“18a. W przypadku śmierci najemcy lokalu wchodzącego w skład publicznego zasobu mieszkaniowego stosunek najmu wygasa. Osoby zamieszkujące lokal, a nie będące jego współnajemcami, mają obowiązek jego opuszczenia w terminie 6 miesięcy od dnia śmierci najemcy”
Projekt przewidywał konieczność składania nowych wniosków przez najbliższą rodzinę zmarłego najemcy, pozbawiając ich uprawnień wynikających z Kodeksu Cywilnego. Tego zapisu w najnowszej wersji projektu Ustawy nie ma, co uważamy za pozytywną zmianę i jesteśmy wdzięczni, że nasza uwaga została uwzględniona.
Inną ważną zmianą jest rezygnacja z czasowości umów najmu komunalnego, czyli “lokatorskich umów śmieciowych”. W pierwotnej wersji Ustawy przewidywano wprowadzenie najmu komunalnego na okres nie krótszy niż 5 lat i nie dłuższy niż 10 lat. Z tego zapisu również zrezygnowano – co jest bardzo korzystne dla lokatorów, gdyż zachowają poczucie pewności i stabilności względem swojego miejsca zamieszkania.
Pozostał jednak inny, bardzo niekorzystny zapis, polegający na konfiskacyjnym podwyższaniu czynszu w razie otrzymania podwyżki wynagrodzenia przez lokatorów. Jak pisaliśmy w naszej opinii:
“Skutkiem weryfikacji, w przypadku przekroczenia kryterium dochodowego, będzie de facto konfiskata całości dochodu gospodarstwa domowego przekraczającego pułap określony w uchwale gminy. Taka groźba będzie zniechęcała lokatorów do podejmowania działań zmierzających do poprawy sytuacji bytowej oraz, z drugiej strony, zachęcała do czynności takich jak nieujawnianie części uzyskiwanych dochodów.”
Jedynym ograniczeniem wysokości czynszu przewidzianym w projekcie jest mglisty zapis: “Czynsz po podwyższeniu o kwotę nadwyżki nie może przekroczyć czynszu, jaki mógłby otrzymać z tytułu najmu właściciel takiego lokalu mieszkalnego, gdyby lokal ten nie wchodził w skład mieszkaniowego zasobu gminy”. Zważywszy na to, że nie ma żadnych ustawowych ograniczeń wysokości czynszu w zasobie prywatnym, zapis ten nie daje żadnej ochrony.
Ustawa nie rozwiązuje też wielu innych problemów, takich jak brak określenia standardów technicznych jakie powinny spełniać lokale socjalne, bardzo niskie normy metrażowe na osobę i brak realistycznych kryteriów dochodowych, które wykluczają pomoc dla tzw. biednych pracujących osiągających dochód minimalnie przekraczający najniższą pensję krajową.
Niestety projekt nowelizacji Ustawy stanowi kolejny atak na lokatorów pracujących i zarabiających bardzo niewiele. Przypomnijmy, że w Warszawie 2-osobowe gospodarstwo osób otrzymujących najniższą pensję krajową uważane jest za zbyt „bogate”, aby otrzymać lokal komunalny. Różnica między czynszem regulowanym, a nieregulowanym spowoduje, że nie będzie się opłacało pracować na pełnym etacie, gdyż to spowoduje jedynie pogorszenie sytuacji materialnej rodziny. Mamy nadzieję, że Posłowie odrzucą ten fatalny pomysł i zajmą się wreszcie myśleniem o poprawie sytuacji lokatorów, a nie obmyślaniem nowych metod odebrania im dachu nad głową.
Komitet Obrony Praw Lokatorów
1 komentarz na temat Projekt nowelizacji Ustawy mocno uderza w pracujących lokatorów
