Lokatorski rok 2022

Nie radzisz sobie z urzędnikami lub prywatnym właścicielem i potrzebujesz naszej pomocy? Skontaktuj się z nami!

Wspominając mijający 2022 rok, przyjrzyjmy się najważniejszym wydarzeniom, które miały wpływ na życie lokatorów.

Walka o centralne ogrzewanie w kamienicach uwolnionych od roszczeń

Pierwsze, mroźne miesiące roku rozpoczęły się od protestu lokatorów kamienic pozbawionych centralnego ogrzewania na warszawskiej Pradze. Pomimo wygaszenia roszczeń w 2021 r., władze miasta i dzielnic nadal powoływały się na rzekome roszczenia, żeby uzasadnić swoją bezczynność w sprawie podłączania miejskich kamienic do sieci centralnego ogrzewania.

Lokatorzy kamienic przy ul. Brzeskiej, Grajewskiej, Grodzieńskiej, Małej, Środkowej, Siedleckiej, Wileńskiej, Wołomińskiej i Ząbkowskiej protestowali domagając się transparentności w procesie podłączenia kamienic do sieci ciepłowniczej i informacji, które kamienice będą podłączone i kiedy. Choć miejscy urzędnicy zaczęli się chwalić podłączeniami budynków na ul. Brzeskiej, Szwedzkiej, Wileńskiej i Ząbkowskiej, problem centralnego ogrzewania w kamienicach uratowanych spod złodziejskiej reprywatyzacji do końca 2022 roku nie został rozwiązany i ich mieszkańcy nadal są skazani na niezwykle kosztowne ogrzewanie się prądem.

Wyższe koszty energii

Zaniedbania władz w zakresie podłączenia centralnego ogrzewania odbiły się na kieszeni lokatorów, wraz ze wzrostem cen węgla i gazu spowodowanym wojną w Ukrainie. Koszty energii elektrycznej dla gospodarstw domowych mogą w nadchodzącym roku wzrosnąć o co najmniej 180%. Tzw. “Tarcza Solidarnościowa” oferowana przez rząd nie będzie tu bardzo pomocna, ze względu na ograniczenie gwarancji niezmienionych stawek tylko dla tych, którzy zużywają do 2 tys. kWh rocznie. Tymczasem lokatorzy ogrzewający się wyłącznie prądem w starych kamienicach, pozbawionych ocieplenia, szczelnych okien, czy nawet tynków bez trudu zużywają znacznie więcej. Według danych GUS w 2018 roku w celach grzewczych z energii elektrycznej korzystało 5,1 proc. gospodarstw domowych, czyli 760 tys. Ich średnie roczne zużycie wynosi 3,7 tys. kWH rocznie, co oznacza, że niemal połowa ich rachunku będzie poza gwarantowaną stawką.

Koniec covidowej ochrony przed eksmisjami

W kwietniu b.r. zlikwidowana została ochrona przed eksmisją komorniczą, wprowadzona w 2020 r. w ramach ustaw związanych z pandemią Covid-19. Przepis likwidujący ochronę został wprowadzony “przy okazji” ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy (która zresztą pozbawiała tych ostatnich wszelkich praw lokatorskich).

Obowiązywanie zakazu eksmisji oczywiście nie oznaczało, że eksmisje się nie odbywały – działo się to jednak bezprawnie, a zajmowały się tym firmy prowadzące nielegalny proceder dzikich eksmisji przy biernej postawie policji. Przez cały 2022 r. Komitet Obrony Praw Lokatorów otrzymywał nieustające zgłoszenia o próbach zastraszania lokatorów, wyłaczania im prądu i ogrzewania i innych przypadków nękania, które miały na celu bezprawne pozbawienie ich mieszkania. Podejmowaliśmy dziesiątki interwencji, by zapobiec sytuacjom, w których rodziny lądowały na bruku. W drugiej połowie roku uaktywnili się komornicy, którzy starali się za wszelką cenę zrealizować zaległe sprawy przed zimowym okresem ochronnym. Do nielegalnych eksmisji doszły więc te legalne. To wszystko przy ogromnej presji na rynek mieszkaniowy spowodowanej wzrostem popytu na najem w związku z przybyciem do Polski milionów obywateli z Ukrainy. Dekady zaniedbań w zakresie dostępnego cenowo budownictwa dały się boleśnie we znaki wraz ze skokowym wzrostem czynszów na rynku prywatnym. Władze nie wyciągnęły z tego żadnych wniosków i pozostały całkowicie bierne wobec pogarszającej się sytuacji mieszkaniowej.

Weryfikacja dochodów mieszkańców lokali komunalnych

Jakby tego wszystkiego było mało, pod koniec 2022 r. rozpoczęła się weryfikacja dochodów mieszkańców lokali komunalnych. Ostrzegaliśmy o tym już w 2019 r. Wówczas Komitet Obrony Praw Lokatorów zorganizował protest przeciw planowanym podwyżkom czynszów. Przepisy weszły w życie w kwietniu 2019 r. i zaczną niebawem dotykać lokatorów, którzy podpisali umowy najmu po tej dacie. Lokatorzy, którzy zarabiają powyżej kwoty kryterium dochodowego będą musieli płacić czynsze nawet w wysokości 57 zł za metr kwadratowy w Warszawie.

Zmiany miały rzekomo na celu usunięcie “bogatych” lokatorów z mieszkań komunalnych, ale jak zwykle uderzyły w osoby, które ledwo przekraczają dochody w wysokości pensji minimalnej. Nowe czynsze pochłoną cały dodatkowy dochód przekraczający niezwykle niskie kryteria dochodowe.

Zajmowanie pustostanów

Brak dostępności lokali komunalnych i socjalnych, niebotyczne czynsze w sektorze prywatnym i wyśrubowane kryteria dochodowe i metrażowe blokujące potrzebującym dostęp do pomocy mieszkaniowej spowodowały, że coraz więcej lokatorów decydowało się na zajęcie pustostanów. Pomimo ogromnych potrzeb mieszkaniowych, w Warszawie są tysiące pustostanów, których dzielnice nie przyznają lokatorom z sobie tylko znanych powodów. Ponieważ przyroda nie znosi próżni, coraz więcej pustostanów zajmują lokatorzy. Komitet Obrony Praw Lokatorów pomagał dziesiątkom rodzin zajmującym pustostany zalegalizować ich pobyt w lokalu i zapobiegał dzikim eksmisjom, których próbowali dopuścić się urzędnicy miejscowych Zakładów Gospodarowania Nieruchomościami.

Powolne procedury sądowe powodują, że pozew o eksmisję wraz ze wszystkimi odwołaniami zajmuje nawet kilka lat, a w tym czasie potrzeby mieszkaniowe lokatorów są zaspokojone. Komitet pomagał pisać odpowiedzi na pozwy o eksmisje z pustostanów i wnioskować o wyroki z prawem do lokalu socjalnego.

Gentryfikacja i wysiedlanie lokatorów

Dzielnica Praga-Północ w Warszawie nadal cierpi z powodu często dość brutalnej gentryfikacji. Wiele lokali komunalnych zostało utraconych w wyniku pożarów lub jest wysiedlanych pod pretekstem remontu.
Władze dzielnicy nie były zainteresowane umożliwieniem lokatorom powrotu do wyremontowanych kamienic, a same remonty przeciągały się w nieskończoność. Tam gdzie jednak remonty były przeprowadzane, często jednocześnie dochodziło do gentryfikacji poszczególnych kwartałów, a poprzedni mieszkańcy byli kierowani w mniej centralnie położone rejony dzielnicy do lokali o gorszym standardzie. Komitet Obrony Praw Lokatorów pomagał lokatorom walczyć o godne lokale zamienne i prawo do powrotu do wyremontowanych kamienic.

Koniec sagi z Komisją Weryfikacyjną

W lipcu b.r. Naczelny Sąd Administracyjny uchylił decyzję Komisji Weryfikacyjnej dotyczącą dzikiej reprywatyzacji kamienicy przy ul. Lutosławskiego 9, pozostawiając ją w rękach bandytów szykanujących lokatorów, którzy byli beneficjentami dzikiej reprywatyzacji. Można to uznać za symboliczną klamrę zamykającą okres, w którym wydawało się, że rząd zrobi cokolwiek, by odebrać skradzione miastu kamienice. Tych nadziei obecnie już nie ma, a lokatorzy dziesiątek kamienic skradzionych miastu będą skazani na łaskę i niełaskę prywatnych właścicieli.

Pomimo połączenia wielu bardzo ponurych trendów i wydarzeń, które miały miejsce w 2022 r. i które w ogromnym stopniu pogorszyły sytuację lokatorów, nie porzucamy walki o bardziej dostępne mieszkania dla potrzebujących i będziemy kontynuować naszą działalność w kolejnym roku.

Jak możesz pomóc?