Pytania do Koalicji „Wygra Warszawa” w sprawie polityki mieszkaniowej dla Warszawy

Komitet Obrony Praw Lokatorów od lat walczy przeciw antyspołecznej polityce mieszkaniowej w Warszawie. Staramy się przekonywać, że wprowadzenie innej polityki mieszkaniowej stało się koniecznością. W konsekwencji naszych działań i działań innych organizacji, polityka mieszkaniowa może stać się jednym z ważnych elementów nadchodzącej kampanii wyborczej.

KOPL nie bierze udziału w wyborach, ani w kampanii wyborczej. Nasze podejście do polityki pomaga nam oceniać programy wyborcze niezależnie od jakichkolwiek sympatii czy antypatii do poszczególnych osób i partii politycznych.

Pierwszym kandydatem, którego zapytaliśmy o jego politykę mieszkaniową był Rafał Trzaskowski. Uważamy, że najprawdopodobniej opowie się on za kontynuacją polityki ekipy obecnie rządzącej, być może z drobnymi zmianami. Ta polityka, którą od dawna krytykujemy, nie pozostawia złudzeń. Od lat uczestniczyliśmy w debatach na jej temat, a nieliczne zmiany, które byliśmy w stanie wywalczyć, nie wpłynęły na zmianę naszej ogólnej oceny. Znamy doskonale plany na przyszłość Warszawy zawarte w Wieloletnim Planie Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem m.st. Warszawy, w programie Mieszkania 2030 i w założeniach budżetowych. Te plany są tak przejrzyste, że nie wymagają dalszych wyjaśnień.

Inaczej sprawa wygląda z Patrykiem Jakim. Już opublikowaliśmy na tej stronie pierwszą serię pytań do tego kandydata. Jak dotąd, nie doczekaliśmy się żadnej odpowiedzi i spodziewamy się, że jej nie będzie.

W ciągu ostatnich dni mieliśmy okazję zapoznać się z niektórymi z postulatów koalicji „Wygra Warszawa”. Niestety nie są one zbyt rozwinięte i wymagają naszym zdaniem więcej pracy, aby nie były jedynie pustymi hasłami wyborczymi, za którymi nie stoi żaden realny plan. Poniżej publikujemy nasze pytania do Koalicji i liczymy na rzetelną odpowiedź. Pozwoli to zrozumieć, co dokładnie autorzy programu mieli na myśli i uniknąć spekulacji pojawiających się w środkach masowego przekazu.

1. Mieszkania 1400

a. Wysokość czynszów

Założenia planu „Mieszkania 1400” są dość niezrozumiałe. Plan przedstawiany jest jako oferta tanich mieszkań dla młodzieży i młodych małżeństw. Jednak z innych źródeł można się dowiedzieć, że jest to program „tanich mieszkań dla wszystkich”.

Jak rozumiemy, plan zakłada budowę mieszkań o średniej powierzchni 48 m2 z czynszem na średnim poziomie 1400 zł, czyli 29 zł za metr. Według niektórych źródeł, mają się w tej kwocie zmieścić wszystkie opłaty (nie wiemy na jakiej zasadzie, skoro opłaty za media nie są stałe – może lepiej by było mówić o stawkach czynszu plus opłaty).

Zacznijmy od tego, że czynsze na podobnym poziomie zakłada już krytykowany przez nas program Mieszkanie Plus. Wydawało się nam więc, że te mieszkania byłyby budowane w ramach tego programu (zgodnie z terminologią przyjęta w programie Warszawa 2030 w segmencie D). Jednak, później przeczytaliśmy to: „Priorytetem dla Warszawy jest program budowy tanich i dostępnych mieszkań socjalnych i komunalnych zarówno dla osób uboższych jak i średnio zamożnych […]” „Dla mieszkań komunalnych przewidziane są zróżnicowane stawki czynszu, przy średniej na poziomie 1400 zł (przy 48 m2, w tym podstawowe media) …” Źródło: https://janspiewak.pl/idea/2018-07-11-program-mieszkaniowy-dla-warszawy

Ludzie pracujący osiągający umiarkowane dochody także powinni mieć dostęp do zasobów niekomercyjnych Miasta i te osoby powinny płacić wyższy czynsz, niż mniej zarabiający lokatorzy. Jak uczy nas wieloletnie doświadczenie, najważniejsze w tej sprawie są jednak szczegóły.

Uważamy, że nie sposób realnie rozmawiać o jednej kwocie zawierającej koszt wynajmu mieszkania „razem z opłatami”. Koszty związane z mediami są zależne od liczby osób w gospodarstwie domowym i od poziomu zużycia. Jedna osoba zapłaci mniej za wodę i prąd, niż dwie osoby z dzieckiem. Koalicja „Wygra Warszawa” powinna w jasny sposób odpowiedzieć, jaką stawkę czynszu wyobraża sobie w mieszkaniach komunalnych. Kwota 1400 zł za 48 metrów to nieco ponad 29 zł za metr. Zakładając wydatki na media rzędu 300 zł, sam czynsz wynosiłby prawie 23 zł za metr. To drogo. Znacznie drożej niż dziś.

Biorąc pod uwagę obecne ceny w mieszkaniach komunalnych i nawet w TBS-ach, taką stawkę należy uznać za wysoką. Jesteśmy przeciwni komercjalizacji mieszkalnictwa komunalnego. Możemy się jedynie zgodzić, że niektórzy mieszkańcy z faktycznie wysokimi dochodami powinni płacić więcej na utrzymanie nieruchomości.

Politycy Koalicji powinni w jasny sposób przedstawić swoje założenia.

Komitet Obrony Praw Lokatorów, krytykując obecną politykę mieszkaniową m.st. Warszawy, przypominał, że nie była ona kształtowana na podstawie analizy konkretnych potrzeb społecznych. Nie zbadano ile osób w Warszawie faktycznie osiąga niskie dochody i znajduje się lub będzie się znajdować w sytuacji, w której będą potrzebować pomocy mieszkaniowej. Znana jest, co prawda, liczba osób oczekujących w kolejkach na przydział lokalu. Jednak brak realistycznych kryteriów odpowiadających realnym potrzebom i ogromne utrudnienia natury biurokratycznej powodują, że lista osób oczekujących nie odzwierciedla realnego popytu na mieszkania z zasobu Gminy. Kryteria dochodowe i stawki czynszu wymagają dogłębnej analizy i poważnych propozycji.

Największy problem mają Warszawiacy zarabiający mniej niż 3000 – 4000 zł brutto. Renciści i opiekunowie osób z niepełnosprawnościami, emeryci, bezrobotni lub osoby pracujące dorywczo, bez umowy o pracę. Także studenci i młodzi rozpoczynający pracę mogą mieć duże trudności, ale w dłuższej perspektywie mogą oni mieć nadzieję na polepszenie swojej sytuacji finansowej. Dla emerytów i dla ludzi, których czeka emerytalna bieda, lepszych perspektyw nie będzie. Muszą więc zostać potraktowani priorytetowo.

Akcentowanie przez Koalicję oferty dla młodych jest zapewne związane z potencjalnym elektoratem – jednak nie to powinno decydować o kierunku programu. Dla tej grupy również powinny być dostępne oferty i Mieszkania 1400 może być taką ofertą. Tym niemniej, chcemy usłyszeć od Koalicji, ilu jest potencjalnych najemców z różnych przedziałów dochodowych, do których skierowana jest oferta tego programu?

Jednym z najgorszych problemów mieszkalnictwa w Warszawie jest brak znajomości wśród decydentów realiów życia osób o niskich dochodach. Czasem z ust ministrów można usłyszeć, że mieszkańcy zasobów komunalnych to „cwaniacy”, którzy zarabiają 10 tys. zł. Nie da się unormować sytuacji mieszkaniowej bez wprowadzenia realnych kryteriów dochodowych i odpowiadających im czynszów.

b. Źródła finansowania

Kolejne pytanie związane jest z brakiem jasnych informacji dotyczących kosztu budowy 50 000 mieszkań w zasobach miejskich (niekomercyjnych). Szacowany koszt miałby wynosić ok. 5 mld złotych. Wygląda to na pomyłkę. Taka kwota oznaczałaby, że średni koszt budowy mieszkania (48 metrów) wynosiłby jedynie 100 tys. złotych (2083 zł/m2). Taka cena za metr wydaje się zaniżona. Dodatkowo trzeba przecież uwzględnić inne koszty budowy (oprócz samego mieszkania): części wspólne, podwórka itd… Ostateczny koszt mógłby być wyższy o 25-30%.

Finansowanie ze środków zarówno Europejskiego Banku Inwestycyjnego jak i Banku Gospodarstwa Krajowego jest możliwe, ale chcielibyśmy, aby koalicja przedstawiła realny koszt. W niektórych publikacjach czytamy, że 2 mld zł ma pochodzić z budżetu. Czy są to prawidłowe informacje?

Biorąc pod uwagę budżet uchwalony na 2018 r., oraz założenia Wieloletniego Planu Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem m .st. Warszawy, byłoby dobrze porównać pomysły budżetowe Koalicji z aktualnymi planami Ratusza.

2. Rewitalizacja i Remonty

a. Remonty

Koalicja twierdzi, że odzyska 10 tys. pustostanów i je wyremontuje.

Jesteśmy jak najbardziej za remontem pustostanów. Jednak według naszych informacji, w Warszawie jest ok. 2500 pustostanów i wszystkie mają być wyremontowane do 2022 roku. To jest jeden z pozytywnych aspektów Wieloletniego Planu. Pustostany są remontowane co roku i, o ile nam wiadomo, ich liczba się zmniejsza. Jeśli Koalicja dysponuje innymi informacjami, być może dotyczącymi pustostanów w budynkach wyłączonych z eksploatacji, czy w budynkach z roszczeniami, należałoby wyraźnie zaznaczyć źródło takich informacji i zaktualizować Wieloletni Plan Gospodarowania Zasobem Mieszkaniowym.

b. Rewitalizacja

Koalicja twierdzi, że możliwa jest rewitalizacja opuszczonych kamienic z „pomocą prywatnych inwestorów”. Niestety z doświadczenia wynika, że to oznacza przynajmniej częściową prywatyzację zasobów mieszkalnych. Przypomnijmy, że przykłady takiej rewitalizacji miały już miejsce w Warszawie, m.in. na ul. Poznańskiej 13, gdzie lokatorzy zostali wysiedleni, a powstały tam ekskluzywne apartamenty sprzedawane w drodze przetargów. Rewitalizację można przecież wykonywać z funduszy publicznych, w tym funduszy Unijnych. Wzywamy więc Koalicję do wycofania się z tego pomysłu.

Powyższe pytania nie wyczerpują oczywiście tematyki programu mieszkaniowego. Liczymy na konkretne odpowiedzi ze strony Koalicji „Wygra Warszawa”.

1 komentarz na temat Pytania do Koalicji „Wygra Warszawa” w sprawie polityki mieszkaniowej dla Warszawy