Wyroki zaoczne bez prawa do lokalu socjalnego

W naszym kraju istnieją praktyki, które każdy z nas określiłby jako chore. Pomimo, że obowiązuje katalog osób chronionych przed eksmisją bez prawa do lokalu socjalnego, wyroki pozbawiające lokatorów takiego prawa nadal zapadają.

Dziś przeczytaliśmy wyrok eksmisji bez prawa do lokalu socjalnego 93-letniej kobiety z emeryturą w wysokości ok. 1100 zł. Sprawa jest już jest dość znana, ponieważ lokatorka mieszka w kamienicy przy ul. Poznańskiej 14. Grożono jej, że zostanie zawinięta w prześcieradło i wywieziona. Poznańska 14 to słynna kamienica Nowaczyka i Piecyka, sprzedana firmie Fenix. Ale tym razem chcemy tu napisać nie o gehennie lokatorów, a o bardzo złej praktyce pozwalającej na tak skandaliczne wyroki.

Pani Maria, tak jak wiele innych osób w tym wieku, nie wychodzi z domu. Cierpi na chorobę Parkinsonsa. Są ludzie, którzy jej pomagają. Wiele ofiar czyścicieli kamienic jednak skarży się, że nie zawsze dostaje wszystkie listy, w tym listy od właściciela. Niestety takie są realia, szczegółnie w kamienicach gdzie właściciele mają dostęp do skrzynek pocztowych lub skrzynki nie są odpowiednio ochronione. A znany skądinąd bałagan z pocztą też nie zawsze pomaga.

Pani Maria mieszkała na Poznańskiej przez prawie całej swoje dorosłe życie. Mając czynsz regulowany, płaciła ok. 400 zł miesięcznie. W 2014 roku, pani Maria dostała wypowiedzenie umowy najmu z 3 letnim okresem wypowiedzenia. Jednak zanim to się stało, podwyższono jej czynsz. Miała płacić ponad 2000 zł, nie licząc opłat za media. Jej emerytura była prawie o połowa mniejsza.

O podwyżkach się nie dowiedziała. Ale nawet gdyby się dowiedziała, nie miałaby możliwości zapłacić. Nie dowiedziała się też o pozwie o eksmisji.

W sądach niestety brakuje elementu ludzkiej przyzwoitości w tego typu sprawach. W Komitecie widzieliśmy dziesiątki spraw, które odbyły się zaocznie i kończyły się eksmisjami bez prawa do lokalu socjalnego, mimo że dotyczyły osób, którym to prawo powinno przysługiwać. Zaoczny wyrok eksmisji zapada na korzyść powoda, a lokator zostaje pozbawiony prawa do lokalu socjalnego. I tutaj jest ogromny problem – automatyzm, który powoduje, że nawet teoretycznie chronieni lokatorzy nie są w praktyce chronieni.

Sądy mają możliwość zdobycia informacji o wieku pozwanych. Choćby na podstawie numeru PESEL. Pani Maria urodziła się w 1925 r. Dlaczego więc, gdy sędziowe widzą takie informacje, nie myślą choć przez chwilę, że ta osoba może nie być w stanie przyjść na proces lub nawet nie wie o nim? Pytanie jest retoryczne. Żyjemy w kraju, w którym ustalano kuratorów na 130 latków.

Tak dalej być nie może. Rząd chwalił się ostatnio, że “nie ma eksmisji na bruk”. Ale jednak są – na raty. I za mało robi się, by uniknąć eksmisji.

Osoba chroniona powinna być naprawdę chroniona. Nasze społeczeństwo można ocenić po tym, jak traktuje niepełnosprawnych i osoby starsze. Nie powinno dochodzić do wydawania wyroków bez sprawdzenia, co się dzieje u takich osób. Gdy wiadomo o wieku pozwanej o eksmisję, nie powinno w ogóle dochodzić do takich wyroków.

Ustawa o ochronie praw lokatorów niestety nie chroni wystarczająco i ma wiele dziur. Przypomnijmy, że rząd chciał całkiem wykreślić różne kategorie osób chronionych przed eksmisją bez prawa do lokalu socjalnego i tylko nasz sprzeciw doprowadził do wycofania się z tych zmian. Ale w praktyce lokatorzy należący do tych kategorii osób otrzymują wyroki eksmisji bez prawa do lokalu socjalnego – nie tylko zaocznie. Dziś również piszemy pozew dla biednej starszej kobiety, której sąd orzekł eksmisję bez prawa do lokalu socjalnego – ponieważ miała zadłużenie i dostała wypowiedzenie od Gminy. Niestety, widzieliśmy sporo takich wyroków.

W ostatnich latach często słyszeliśmy z ust polityków, że trzeba zlikwidować automatyzm przy przynawaniu prawa do lokalu socjalnego. Ale ani usłyszeliśmy ani słowa o automatyzmie odmawiania prawa do lokali socjalnych w razie wyroków zaocznych.

Skomentuj Wyroki zaoczne bez prawa do lokalu socjalnego

Potrzebujemy Dużej Ustawy Reprywatyzacyjnej. Mini projekt nie wystarczy i ma wady

Miliony ludzi czekają na dalsze prace nad Dużą Ustawą Reprywatyzacyjną. W międzyczasie, pojawiła się petycja dotycząca projektu nowelizacji Ustawy o gospodarce nieruchomościami. Sprawa jest dość skomplikowana i chcieliśmy uniknąć sporów z nią związanych. Okazało się jednak, że wielu podpisało petycję nie czytając projektu i błędnie sądzi, że projekt ma szanse zostać przyjęty i że rozwiąże nękające lokatorów problemy. Poniżej tłumaczymy dlaczego naszym zdaniem projekt przedstawiony przez niektórych społeczników i partie polityczne ma wady i dlaczego musimy naciskać na polityków, aby przegłosowana została Duża Ustawa Reprywatyzacyjna z przyjaznymi dla lokatorów i mieszkańców przepisami.

Na wstępie warto zaznaczyć, że prowadzone są dalsze prace nad Ustawą, a inne partie polityczne zapowiadają własne projekty. Nie wiadomo, czy to przyspieszy czy spowolni ten proces. Natomiast bardzo cieszy nas fakt, że nad projektem będzie pracował pan Bartłomiej Opaliński, który posiada do tego potrzebną wiedzę zdobytą dzięki pracy w Komisji Weryfikacyjnej. Ludowcy mają przedstawić swój projekt za kilka miesięcy. Najprawdopodobniej przed wyborami zobaczymy ten projekt oraz poprawiony projekt PiSu, a może także projekt Kukiza.

Jeden ważny punkt tzw. projektu Jakiego bardzo nam się podobał. Chodzi o zakaz zwrotu nieruchomości w naturze. O ten punkt walczymy już od lat.

Dla porównania, projekt przedstawiony przez społeczników jest dużo słabszy. Co prawda pracowaliśmy wraz ze stowarzyszeniem Miasto Jest Nasze nad wczesną wersją tego projektu, ale nie zgodziliśmy się w jednym istotnym punkcie i po zgłoszeniu projektu Dużej Ustawy zrozumieliśmy, że jednak warto poprawić błędy dużego projektu zamiast popierać projekt, który sam nie ma szans zostać przegłosowany.

Pierwszą istotną różnicą jest zakaz zwrotu budynków w naturze obecny w projekcie Jakiego, w odróżnieniu od zakazu zwrotu zasobów mieszkaniowych zawartego w projekcie społeczników. Choć udało się nam ich przekonać, że zakaz zwrotu musi dotyczyć wszystkich mieszkań, a nie tylko tych zamieszkałych przez lokatorów, nie dodano innego punktu, który uniemożliwiłby zwrot lokali użytkowych, pracowni artystycznych oraz innych pomieszczeń niezaliczanych do zasobów mieszkalnych, na co nalegaliśmy.

Oczywiście nie mówimy, że w tym projekcie nie ma wartościowych propozycji. Są tam nasze dawne postulaty, np. dotyczące dodania budynków mieszkaniowych do kategorii nieruchomości służących celom publicznym. Uważamy, że zapewnienie mieszkańcom dachu nad głową jest konstytucyjnym obowiązkiem i powinno być traktowane jako cel publiczny. Ten zapis jest więc słuszny.

Musimy jednak wspomnieć o Konstytucji. Niestety obawiamy się, że spadkobiercy lub posiadacze rozczeń będą mogli skutecznie podważyć założenia projektu społeczników jako niekonstytucyjne. Art.21 Konstytucji stanowi, że:
„1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia.
2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. „

Brak określenia wysokość odszkodowania może spowodować, że spadkobiercy wysuną roszczenia do odszkodowania w wysokości 100% wartości nieruchomości. Poziom odszkodowania jest oczywiście bardzo ważną kwestią dla lobby właścicieli i prawników.

Uważamy, że projekt Dużej Ustawy Reprywatyzacyjnej (tzw. projekt Jakiego) miał pewne niekonsekwencje. Z jednej strony nieruchomości miały być wycenione na wartość z dnia przejęcia, a więc według wartości z lat 40-tych (co jest słuszne), ale był w projekcie inny punkt sugerujący, że wartość ustala się na dzień wyceny. Język Ustawy musi być pozbawiony niejasności tak, aby nikt nie mogł interpretować go inaczej.

Są inne słabe punkty tego projektu, np. dotyczące roszczeń osób obecnie niebędących obywatelami Polski. Ten zapis, jako niezgodny z prawem Unii Europejskiej, może stanowić w przyszłości źródło skarg i procesów.

Wydaje się, że konieczne jest uwzględnienie przez przyszłą Ustawę rozwiązań, które obejmą reprywatyzację w innych miastach niż Warszawa.

Przedstawiony przez społeczników projekt nowelizacji Ustawy o gospodace nieruchomościami jest raczej nowelizacją Małej Ustawy Reprywatyzacyjnej (która też była nowelizacją Ustawy o gospodarce nieruchomościami) i dotyczy tylko Warszawy. Choć rozumiemy, że należy jak najszybciej zakazać zwrotu budynków z lokatorami, uważamy, że zakaz powinien dotyczyć innych rodzajów nieruchomości (w tym zawierających lokale użytkowe i pracownie) i być skonstruowany w taki sposób, żeby nie dało się go od razu zaskarżyć jako niekonstytucyjny.

Mamy nadzieje, że pojawią się nowe, poprawnione propozycje, które uzględnią nasz najważniejszy postulat: żadnych zwrotów w naturze! (Chyba, że chodzi o mieszkania lub dom jednorodzinny, gdzie spadkobiercy sami mieszkają.) Także mamy nadzieje, że wszystkie projekty będą poddane pod konsultacje.

Dodajmy, że poseł Paweł Lisiecki prowadził wiele różnych spotkań z interesariuszami – zarówno z organizacjami właścicieli, jak i z Komitetem Obrony Praw Lokatorów i starał się doprowadzić do porozumienia wszystkich stron. Efekty tych prac widać w projekcie Dużej Ustawy Reprywatyzacyjnej i doceniamy pracę, która została w to włożona. Uważamy, że pomimo błędów, w projekcie jest wiele wartościowych założeń, które należy zachować w poprawionej wersji projektu. Czekamy na nowe propozycje i z pewnością przekażemy nasze komentarze.

Skomentuj Potrzebujemy Dużej Ustawy Reprywatyzacyjnej. Mini projekt nie wystarczy i ma wady

Nadal nie mamy skutecznego mechanizmu walki z czyścicielami

Kilka lat temu nagłówki w prasie tryumfalnie ogłaszały „Koniec z czyścicielami”. Komitet Obrony Praw Lokatorów zachował wtedy powściągliwość, gdyż prawo przyjęte przez rząd PO uważaliśmy i nadal uważamy za nieskuteczne.

Ustawa polegała na wprowadzeniu do katalogu przestępstw pojęcia nękania lokatorów. Lokatorzy, którzy doświadczają nękania mogą pisać do prokuratury – do instytucji, która najbardziej rozsławiła się umarzaniem wszystkich spraw zgłaszanych przez lokatorów. W przypadku podjęcia działań przez prokuraturę, czyściciel może zostać po dłuższym czasie skazany. Na dzień dzisiejszy wiemy o 2 sprawach, które zakończyły się wyrokiem dla czyściciela. W tym samym mieliśmy do czynienia z dziesiątkami przypadków nękania lokatorów, gdzie czyściciele pozostali całkowicie bezkarni.

Ustawodawca nie dał lokatorom tego, co było najbardziej potrzebne: instrumentu umożliwiającego natychmiastowe przeciwdziałanie nękaniu. Lokatorzy próbują się bronić dzwoniąc na policję, jednak ta odmawia podejmowania interwencji lub wręcz oświadcza, że „prawo własności jest święte” i właściciele mogą robić co chcą.

Dwa tygodnie temu, spółka Feniks rozpoczęła kolejny „uciążliwy remont” na ul. Targowej 17. Lokatorom odcięto dopływ wody. Zarząd Dzielnicy Praga-Północ postanowił wyprowadzić niektóre rodziny do hotelu, gdzie będą mieszkać dopóki ich docelowe mieszkania nie będą gotowe.

Oczywiście w tej sytuacji było to najlepsze z możliwych rozwiązań. Tym bardziej, że warunki na Targowej były katastrofalne i tak naprawdę od dawna nikt nie powinien tam mieszkać. Jednak jest pewien problem. Spółka Feniks odcięła wodę, a w konsekwencji Dzielnica szybko opróżniła dla niej budynek. W zasadzie, nękając lokatorów od razu dostali to, czego chcieli.

Zamiast karać czyściciela, pomogliśmy mu. Bo to nie Feniks zapłaci za hotel.

Więc ponownie trzeba głośno stwierdzić, że tak nie może być. Firma, która czyściła już niejedną kamienicę na Pradze, wykurzała nawet właścicieli wykupionych mieszkań i jest odpowiedzialna za gehennę setek lokatorów znów jest górą.

A powinno być tak: od momentu zgłoszenia problemu przez lokatorów, organ (który powinien zostać do tego specjalnie powołany lub organ, któremu nadano odpowiednie kompetencje) nakazuje naprawę awarii w ciągu iks czasu (w zależności od przyczyn, ale niezwłocznie), lokatorzy powinni być zwolnieni z czynszu za ten okres (np. okres bez wody), a na czyściciela powinna zostać nałożona wysoka kara (małe zostaną wliczone w koszty przez Feniksa i zignorowane) i dodatkowe kary za każdy dzień zwłoki. Na dzień dzisiejszy kary, jeśli w ogóle są, są bardzo małe i wiemy, że firmy takie, jak Feniks dostały wiele kar w wysokości 3000 zł. Takie działanie nadal im się oczywiście opłaca.

Mamy nadzieje, że Zarząd Dzielnicy wyśle rachunek za wykwaterowanie lokatorów spółce Feniks i podejmie kroki prawne w celu odzyskania należności. Mieszkańcy mają dość bezkarności deweloperów w naszej dzielnicy.

Skomentuj Nadal nie mamy skutecznego mechanizmu walki z czyścicielami

Rewitalizacja na Pradze była źle zaplanowana

W dniu 10 marca w Gazecie Wyborczej ukazał się artykuł Michała Wojtczuka zatytułowany: „Rewitalizacja Pragi łapie opóźnienie. Dzielnica nie zdążyła wydać 30 mln zł”. Niestety odnosimy wrażenie, że autor artykułu nie miał dostępu do wszystkich informacji dotyczących rewitalizacji na Pradze i nie przedstawił ich czytelnikom. A szkoda, bo złe planowanie rewitalizacji jest tematem wartym dyskusji.

Komitet Obrony Praw Lokatorów interweniował w sprawie lokatorów z ul. Markowskiej 12 i 14, o której pisze dziennikarz, a więc dobrze znamy tę sytuację. Po proteście lokatorów zorganizowano spotkanie z udziałem Burmistrza Zabłockiego, pełnomocnika ds. rewitalizacji Jacka Grunt-Majera, wiceprezydenta Andrzeja Olszewskiego, Beaty Wrońskiej – Freudenheim zastępcy dyrektora Biura Polityki Lokalowej, dyrektor ZGNu Bożeny Salich i niektórych radnych dzielnicy.

Przede wszystkim sytuacja nie jest i nie była tak tragiczna, jak opisuje to dziennikarz. Na Pradze jest wiele budynków w o wiele gorszym stanie. Problemy z rewitalizacją były dość złożone. Otrzymaliśmy dokumentację planowanego remontu. Opis budynku zawierał wiele błędów i niezgodnych z faktami informacji dotyczących lokali. Nie zgadzały się metraże. Czasami mieszkania, gdzie już dawno wybudowano łazienki opisywano jako mniejsze, niepełnowartościowe i pozbawione łazienek. Ponadto zaplanowano likwidację pełnowartościowych lokali.

Sfilmowaliśmy lokatorów w ich mieszkaniach. Po pierwszych kontaktach z przedstawicielami Miasta okazało się, że coś było nie tak. W końcu nikt nie potrafił wytłumaczyć założeń planów tej rewitalizacji i mieliśmy wrażenie, że firma architektoniczna podjęła sama decyzję o likwidacji niektórych mieszkań. A przecież likwidacja oznacza, że zamieszkujący je lokatorzy nie będą mogli wrócić do budynku po rewitalizacji.

Oprócz tego wyszło na jaw, że Wydział Zasobów Lokalowych wymagał weryfikacji dochodów lokatorów w procesie przyznawania lokali zamiennych, co jest sprzeczne z przepisami. W wyniku naszych interwencji Biuro Polityki Lokalowej zaktualizowało instrukcję dla urzędników i problem został usunięty.

Przy okazji tej inwestycji wyszły na jaw różne nieprawidłowości i bardzo trudno zrzucić całą odpowiedzialność na Zarząd Dzielnicy.

Problemy związane z rewitalizacją są złożone, ale wynikają przede wszystkim ze złego planowania na różnych etapach. Głosem rozsądku w tym artykule jest głos Rzecznika Dzielnicy, Karola Szyszko. Według niego problemem jest to, że „stołeczny ratusz narzucił, by w pierwszym etapie rewitalizacji remontować przede wszystkim zamieszkane kamienice, a nie puste budynki, które potem mogłyby służyć jako lokale zastępcze dla lokatorów z rewitalizowanych kamienic”. To jest bardzo istotne.

Na całej Pradze są pustostany, które wymagają remontu. Część z nich została przekazana do TBS-ów. Najprawdopodobniej będą służyć innym lokatorom w przyszłości. Są także budynki w złym stanie technicznym, które powinny zostać wysiedlone. Gdyby wyremontować pustostany w pierwszej kolejności (np. Markowską 16, która stoi pusta od lat), tak jak mówił Rzecznik, byłoby gdzie wysiedlić mieszkańców na czas remontu. Niestety plany dotyczące części lub nawet całości tego budynku są inne. Ale to raczej są plany Ratusza, który uważa, że potrzebne jest kolejne pomieszczenie dla organizacji pozarządowych, dla artystów itd. – ale nie mieszkania.

Jeśli mieszkańcy mają się wyprowadzać na czas rewitalizacji, muszą być dostępne mieszkania o podobnym standardzie. Najlepiej w tej samej dzielnicy. Ale nie ma ich w wystarczającej ilości. To także rezultat złego planowania mieszkalnictwa w Warszawie na przestrzeni ostatnich 10 lat. Potrzebne są lokale zamienne, ale w międzyczasie inni ludzie także na nie czekają, a zasoby są limitowane. Są pogorzelcy, ofiary katastrof budowlanych związanych z budową metra, lokatorzy reprywatyzowanych kamienic i po prostu inni mieszkańcy czekający na przydział lokalów. Skąd mają się brać te mieszkania jeśli za mało się ich buduje?

Niestety artykuł ma raczej charakter polityczny. Ci, którzy zaprojektowali te problematyczne plany narzekają teraz na tych, którzy nie byli w stanie ich zrealizować.

Jedyne, na co możemy mieć nadzieję to to, że te plany jednak w najbliższym czasie ulegną zmianom, by uwzględnić realne potrzeby mieszkańców. Warto też powiedzieć, że w takiej postaci w jakiej się odbywa, proces rewitalizacji był bardzo bolesny dla niektórych lokatorów – nie dla tych, którzy niedawno mieszkają na Pradze, czy mieli bardzo złe warunki mieszkaniowe, ale przede wszystkim bolesny dla tych, którzy całe życie mieszkali na Pradze i dla tych, których dużo inwestowali w remont i utrzymanie swoich mieszkań.

Skomentuj Rewitalizacja na Pradze była źle zaplanowana