Protest lokatorów przeciw podwyżkom czynszów

Nie radzisz sobie z urzędnikami lub prywatnym właścicielem i potrzebujesz naszej pomocy? Skontaktuj się z nami!

Wchodząca w życie w dniu 21 kwietnia 2019 r. nowelizacja Ustawy o ochronie praw lokatorów jest bezsensowna i uderzy najbardziej w niezamożnych. W dniu 9 lutego pod Sejmem protestowali w tej sprawie lokatorzy. Protest zorganizował Komitet Obrony Praw Lokatorów.

Przypomnijmy, że zeszłoroczne zmiany w Ustawie o Ochronie Praw Lokatorów i innych ustaw zakładają, że „nowi lokatorzy” najmu społecznego będą poddani okresowej weryfikacji dochodów. Ci, którzy przekraczają kryterium dochodowe otrzymają podwyżki czynszów.

Z nowym systemem jest kilka problemów i o tym mówiono podczas demonstracji.

1. Nie wszyscy obecni lokatorzy mają zagwarantowaną ciągłość swoich umów

Np. jest wielu lokatorów komunalnych, którzy dostali wypowiedzenie umowy najmu z powodu wykwaterowywania związanego z katastrofą budowlaną, rewitalizacji, reprywatyzacji czy zadłużenia. Ci lokatorzy najczęściej będą musieli podpisać zupełnie nowe umowy z Gminą i jeśli to będzie mieć miejsce po 21 kwietnia, będą oni traktowani jak nowi lokatorzy.

Dlatego pierwszym naszym postulatem jest dodanie do Ustawy zapisu, że zmiany dotyczą tylko lokatorów, którzy podpisali umowy najmu z Gminą po raz pierwszy po 21 kwietnia i aby lokatorów przesiedlanych z katastrofy budowlanej, rewitalizacji, reprywatyzacji lub nawiązujących ponownie umowę najmu po spłacie zadłużenia traktowano jako starych lokatorów na starych zasadach.

2. Poziom stawek najmu wprowadzany przez nowelizację jest pozbawiony logiki

W mieszkalnictwie komunalnym, czynsze będą mogły być podniesione przez Gminy aż do poziomu 8% stawki odtworzeniowej. Obecnie w Warszawie to prawie 40 złotych za metr. Natomiast w zasobach TBS i Mieszkanie Plus najwyższe czynsze to 4-5% stawki odtworzeniowej. Czyli, mieszkania komunalne mogą być droższe niż TBSy i Mieszkanie Plus. A kryterium dochodowe w TBS-ach to nawet 7 tys. zł. Tak więc lokator z dwukrotnie wyższym dochodem niż lokator lokalu komunalnego może mieć mieć niższy czynsz poza zasobem komunalnym. To absurd!

Domagamy się spójnej i pozbawionej absurdów wizji mieszkalnictwa w Polsce! Czynsze w mieszkaniach społecznych (umowy najmu komunalnego lub socjalnego – czyli tzw. segment A i B) nie mogą być wyższe niż w zasobach, które mają być przeznaczone dla bardziej zamożnych (tzw. segment C i D).

3. Nowe stawki najbardziej uderzą w niezamożnych

Chodzi o lokatorów, którzy tylko trochę przekraczają kryterium dochodowe, np. tych, których zarabiają minimalnie więcej niż najniższa pensja krajowa, lub mają nieco wyższą emeryturę.

Przygotowane przez warszawskie Biuro Polityki Lokalowej przykładowe czynsze pokazują, że w niektórych przedziałach dochodowych i strukturach gospodarstw domowych lokatorzy będą dotknięci bardziej niż w innych. Zwłaszcza, że po przekroczeniu pewnego progu dochodowego, czynsz jako procent dochodu będzie dużo niższy, niż dla osób przeciętnie zarabiających.

Chcemy, aby podwyżki nie dotyczyły osób zarabiających o 25% powyżej kryterium dochodowego. Dla pozostałych kalkulacja podwyżek musi być o wiele bardziej stopniowa.

Podczas konsultacji społecznych nad Ustawą wspominaliśmy o alternatywnych propozycjach stawek i z pewnością jest wiele wariantów wartych rozważenia. Obecny model wprowadza zbyt drastyczne podwyżki i uderza w niezamożnych pracujących. Osoby, które trochę poprawiły swoją sytuację finansową nie powinny być za to karane. Możemy jednak wprowadzić bardziej sprawiedliwą wysokość czynszów dla tych, których faktycznie na to stać.

4. Nowe przepisy utrudnią oddłużanie się

Nowe przepisy będą też mieć wpływ na dłużników i programy oddłużeniowe. Nowy program oddłużania ma ruszyć m.in. w Warszawie i jest obecnie na etapie dyskusji z organizacjami lokatorskimi i społecznikami.

Osoby zadłużone wobec Miasta, które nadal mieszkają w zasobach Gminy często otrzymują wypowiedzenie Umowy Najmu i dążą do odzyskania tytułu prawnego do lokalu po spłacie zadłużenia (co, notabene, nie jest gwarantowane – domagamy się skądinąd, aby Miasto przywracało tytuł prawny już po rozpoczęciu spełniania umowy o spłacie zadłużenia). Duża część dłużników zapisuje się do programu oddłużeniowego m.in. po to, by odzyskać umowę najmu lub móc ubiegać się o nową.

Lokatorzy, którzy chcą spłacić zadłużenie często muszą dorabiać. Powstaje więc pytanie, jak będą traktowani przy ponownym nawiązaniu umowy najmu. Czy jako „nowi lokatorzy” na nowych zasadach? Jeśli tak, to jak mieliby spłacać zadłużenie dzięki wyższym dochodom, jeśli dodatkowy dochód będzie w całości przeznaczony na wyższy czynsz?

Chcemy, aby podwyżki nie dotyczyły osób niezamożnych, które starają się spłacać swoje zadłużenie. Na poziomie lokalnym, Gminy powinny przywracać tytuł najmu do lokalu po rozpoczęciu spłaty zadłużenia. Powinno to być traktowane jak przedłużenie prawa najmu na zasadach starej umowy.

Pozostaje jeszcze pytanie, co stanie się z lokatorami zamieszkującymi „bezumownie”. Obecnie Gmina pobiera „odszkodowanie” od osób bezumownie zajmujących lokale – np. od dłużników z wypowiedzianymi umowami najmu. Czy weryfikacja dochodów i podwyżki będą także dotyczyć osób bez umów? Wydaje nam się, że nie ma do tego podstaw prawnych, co jest kolejną luką prawną tej Ustawy. Może być tak, że dłużnicy bez umów będą w bardziej korzystnej sytuacji, niż osoby wysiedlane do lokalu zamiennego.

Konieczne są dalsze działania!

Od czasu, gdy pojawił się projekt tej nowelizacji, Komitet Obrony Praw Lokatorów alarmował o jej wymienionych wyżej wadach (a także wielu innych). Chcemy doprowadzić do zmiany absurdalnych, wadliwych i niesprawiedliwych przepisów Ustawy zanim nastąpi pierwsza runda weryfikacji dochodów. Będziemy występować zarówno do Sejmu jak i do Miasta z tymi (i wieloma innymi) postulatami i prosimy o wsparcie naszych działań.

Zgromadzeni na demonstracji protestujący domagali się także ponowienia prac nad obiecaną Ustawą reprywatyzacyjną. Nie chcemy powrotu do starej praktyki złodziejskiej reprywatyzacji i domagamy się ochrony dla lokatorów reprywatyzowanych zasobów!

Komitet Obrony Praw Lokatorów