“Okrągły Stół” tylko dla właścicieli mieszkań?

Nie radzisz sobie z urzędnikami lub prywatnym właścicielem i potrzebujesz naszej pomocy? Skontaktuj się z nami!

W dniu 11 stycznia 2023 r. Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do Ministra rozwoju i technologii Waldemara Budy z pytaniem o puste mieszkania, których właściciele nie chcą wynajmować. Choć cieszy, że ogromny problem społeczny związany z niedostępnością mieszkań zaczyna wreszcie docierać do świadomości Rzecznika, w sposób bardzo charakterystyczny dla naszych czasów znalazł on sposób, żeby za obecny stan rzeczy obwinić lokatorów.

Jak napisał Marcin Wiącek:

Do Rzecznika Praw Obywatelskich docierają sygnały obywateli wskazujące na problemy z wynajmem lokali mieszkalnych na wolnym rynku. Informacje te potwierdzają także doniesienia medialne. Wynika z nich, że znaczna część prywatnego zasobu mieszkaniowego nie jest wykorzystywana. […] Mieszkania […] obecnie stoją puste. […]

Zdaniem wnioskodawców jest to spowodowane zbyt szeroką ustawową ochroną praw lokatorów i słabszą ochroną praw właściciela mieszkania. Właściciele obawiają się problemów związanych z nierzetelnym lokatorem, który nie będzie płacił za lokal i nie będzie chciał go opuścić. […] Dlatego też wielu właścicieli, w obawie przed nadużyciem przez potencjalnych nieuczciwych najemców przysługującej im ochrony praw lokatorów, nie przeznacza swego mieszkania na wynajem. […] Ochrona praw lokatorów nie może następować, tak jak to się działo dotychczas, przede wszystkim kosztem właścicieli.

Znane z obrony landlordów stowarzyszenie Mieszkanicznik skorzystało z uwagi medialnej związanej z listem RPO, by wystosować własny list do Premiera. W swoim liście stowarzyszenie obwinia lokatorów o zaleganie z czynszem i niszczenie lokali i żąda ograniczenia ochrony lokatorów i dalszej erozji uprawnień zawartych w ustawie o ochronie ich praw. Stowarzyszenie żąda możliwości natychmiastowego wypowiedzenia umowy najmu, przyspieszenia eksmisji i konsekwencji karnych dla lokatorów. W charakterystyczny sposób nie wspomina słowem o dzikich eksmisjach, do których dopuszcza się wielu właścicieli mieszkań i rażących przestępstwach popełnianych przez wielu z nich w poczuciu całkowitej bezkarności. Niektóre środowiska właścicieli posuwaja się nawet do postulatu, żeby zabronić doradzania lokatorom, jak przedłużyć procedurę eksmisyjną.

Piotr Uściński, wiceminister rozwoju i technologii, po konsultacjach z Ministerstwem Sprawiedliwości, zaproponował zorganizowanie “okrągłego stołu”, by ostatecznie rozwiązać kwestię lokatorską. Ministerstwo chętnie zaprosiło do współpracy stowarzyszenia reprezentujące właścicieli mieszkań, ale brak informacji o tym, by ktokolwiek miał reprezentować stronę lokatorską.

Problem niedostatecznego wykorzystania zasobu mieszkaniowego jest realny. W skali całej Polski, ubiegłoroczny spis powszechny wykazał że 12,1%, czyli 1,86 mln mieszkań w całym kraju było pustych. Wygląda jednak na to, że rządzący po 20 latach nieudanych reform wciąż odzierających lokatorów z najbardziej podstawowych praw nadal nie mają żadnego pomysłu, jak rozwiązać problem mieszkaniowy. Udaje im się tylko podążać z prądem i nadal obwiniać lokatorów za tragiczną sytuację, w której zostali postawieni.

Poniżej przytaczamy fragmenty książki przygotowywanej przez Zenobię Żaczek i Laurę Akai o historii zaplanowanej katastrofy mieszkaniowej. Fragmenty dotyczące 20-lecia deform ustawy o ochronie praw lokatorów, a zwłaszcza ich uzasadnienia, dostarczają wiele materiału do refleksji.